W pierwszym etapie sugeruję, by zastanowić się do czego będzie służył nam statyw?
Czy okazjonalnie do zrobienia zdjęcia całej rodziny podczas świąt lub uroczystości, sporadycznie gdy wyjeżdżamy na urlop, czy też raczej będzie służył do bardziej profesjonalnej fotografii, jak fotografia sportowa, przyrodnicza lub fotografia studyjna.

W pierwszym etapie sugeruję, by zastanowić się do czego będzie służył nam statyw.
Czy okazjonalnie do zrobienia zdjęcia całej rodziny podczas świąt lub uroczystości, sporadycznie gdy wyjeżdżamy na urlop, czy też raczej będzie służył do bardziej profesjonalnej fotografii, jak fotografia sportowa, przyrodnicza lub fotografia studyjna.
W zasadzie dla każdej z wymienionych grup docelowych powinniśmy dobrać odpowiedni statyw.
Jeśli chodzi o przeznaczenie, statywy można podzielić na dwie grupy tj. Amatorskie i Profesjonalne, wśród amatorskich wyróżniając jeszcze statywy Stołowe używane często do zamocowania akcesoriów jak lampa błyskowa ale najczęściej do zdjęć okazjonalnych.

Mały udźwig statywów stołowych w zasadzie ogranicza ich stosowanie do aparatów kompaktowych, ale zdarzają się wyjątki jakim jest np. statyw typu Gorillapod, który pozwoli zamocować aparat w trudno “mocowalnych” miejscach takich, jak gałąź, rura, czy krzesło. Oczywiście, ze względu na ograniczony udźwig nie powinniśmy planować używania gorillapodu do aparatu z założoną lampą błyskową oraz długim teleobiektywem – statyw może po prostu nie wytrzymać, a nasz sprzęt wykona bardzo widowiskowy upadek.

Przechodząc do statywów amatorskich najprostszym sposobem na odróżnienie takiego statywu (prócz oczywiście ceny) jest głowica statywu, która w tym przypadku jest przymocowana na stałe do kolumny centralnej. Jednak nawet takie statywy najczęściej posiadają głowicę z szybkozłączką, dzięki której proces odpinania aparatu od statywu znacznie się upraszcza. Statywy amatorskie są z reguły dość lekkie a ich maksymalny udźwig nie przekracza 1-2kg.
Jako zalety statywów amatorskich można na pewno wymienić niewielkie wymiary i małą wagę, dzięki czemu idealnie nadają się do zabrania ich na urlop, wycieczkę lub okazje rodzinne.
Wadą tej grupy statywów jest ich ograniczony zasięg jeśli chodzi o wysokość mocowania aparatu oraz mniejsza stabilność.

Statywy profesjonalne to przede wszystkim solidniejsze materiały, bardziej precyzyjne mechanizmy zatrzaskowe nóg oraz głowice, które w razie potrzeby można w prosty sposób wymienić. Te wszystkie cechy pozwalają na używanie ich do aparatów o większym ciężarze – najczęściej 2-10kg.

Należy wyróżnić dwa rodzaje głowic do statywów profesjonalnych czyli głowice foto i video. O ile głowice video mają podobną konstrukcję i w każdym z ich typu chodzi o jak najbardziej płynną zmianę położenia z możliwością regulacji docisku/oporu o tyle głowice fotograficzne możemy podzielić na 3D, kulowe a także specjalistyczne głowice do panoram.
Tutaj znów możemy określić przeznaczenie danej grupy głowic i tak głowice 3D najczęściej używane w fotografii studyjnej pozwolą zmienić położenie aparatu tylko w danej płaszczyźnie nie zmieniając innych ustawień np. gdy mamy już ustawiony kadr i chcemy tylko lekko podnieść go w pionie lub wyrównać poziom używamy regulacji tylko wybranej płaszczyzny. W głowicach kulowych odblokowuje się wszystkie płaszczyzny regulacji dzięki czemu nadają się one np. do fotografowania wydarzeń sportowych lub przyrody gdy musimy szybko zmienić cały kadr a co za tym idzie położenie aparatu we wszystkich płaszczyznach – odblokowujemy wtedy jednym pokrętłem głowicę, ustawiamy żądaną pozycję i szybko blokujemy ponownie.

Głowice panoramiczne przeznaczone są dla specjalistycznej grupy odbiorców, którzy natrafili na problem “rozjeżdżania się” zdjęć podczas składania w całość serii wykonanych na normalnych głowicach foto. Wynika to z faktu, że w normalnych głowicach oś obrotu statywu przechodzi najczęściej przez środek aparatu, dokładnie przez miejsce mocowania aparatu a aby uniknąć efektu rozjeżdżania oś obrotu powinna przechodzić przez punkt nodalny obiektywu. Obrót aparatu wokół tego punktu nie powoduje przesuwania się względem siebie pierwszego i dalszych planów. Dla każdego obiektywu (w obiektywach typu zoom – przeważnie odrębnie dla różnych ogniskowych) punkt ten należy wyznaczyć doświadczalnie.

Podsumowując to podstawowe zestawienie statywów, należy odpowiedzieć sobie na pytanie zadane na wstępie – do czego chcemy używać statywu oraz ewentualnie jakie fundusze chcemy przeznaczyć na jego zakup. Odpowiedź na te dwa pytania pozwoli ograniczyć grupę statywów do wyboru. Ale wyboru musimy dokonać już sami. Pośród statywów spotkamy sie jeszcze z typem MONOPOD jest to w zasadzie “statyw z jedną nogą”, o tym typie statywów napiszę oddzielny artykuł.

Poniżej, szybkie posumowanie z cechami charakterystycznymi dla danej grupy statywów:

Rodzaj Statywów	Stołowe	Amatorskie	Profesjonalne
Zalety:	bardzo mały rozmiar, bardzo mała waga, niska cena	mały rozmiar, mała waga, niska cena, regulacja wysokości kolumny centralnej statywu, głowice z szybkozłączką (zdarzają się wyjątki bez), głowice z regulacją położenia 3D (zdarzają się 2D)	większa waga poprawiająca stabilność, możliwość demontażu/wymiany głowicy dzięki czemu można dobrać właściwą dla przeznaczenia: 3D, kulową lub panoramiczną, możliwość dociążenia statywu, precyzyjna regulacja wysokości kolumny centralnej
Wady:	ograniczone zastosowanie do aparatów kompaktowych (z małymi wyjątkami), ograniczona regulacja położenia głowiczki	ograniczone zastosowanie do aparatów kompaktowych i lustrzanek bez akcesoriów lub dużych obiektywów, problemy ze stabilizacją przy maksymalnych wysokościach użytkowania, mało wytrzymałe materiały	w zasadzie wadą statywów profesjonalnych jest fakt że zarówno ich rozmiar jak i waga mogą być uciążliwe gdy chcemy je zabrać w podróż lub na wycieczkę – to zasadnicze i podstawowe wady takich statywów
Zastosowanie	zdjęcia okazjonalne, mocowanie akcesoriów	zdjęcia okazjonalne, półprofesjonalna fotografia studyjna, fotografia reporterska (z dużymi ograniczeniami)	zdjęcia okazjonalne, makro fotografia (statywy z kolumną centralną mocowaną odwrotnie), fotografia studyjna, fotografia przyrodnicza, fotografia reporterska

Autor: AeM