Światło ciągłe w postaci lamp z soczewką Fresnela znajdzie zastosowanie w studio fotograficznym? Czy mimo niewielkiej mocy 150-300W poradzą sobie z tak trudnym tematem, jak metalowy zegarek??? Zapraszam do lektury.

Soczewka Fresnela to element optyczny składający się z szeregu pierścieni schodkowych tworzący wycinek zwykłej soczewki o tak dobranych promieniach krzywizny, że ich ogniskowe są jednakowe. Soczewki tego typu są stosowane w reflektorach o dużej sile światła do równomiernego oświetlania pola widzenia np. w latarniach morskich. Lampy z soczewką Fresnela stosowane są również w fotografii i filmie. Budowa lampy pozwala na równomierne oświetlenie planu z miękkimi przejściami i cieniami. Dodatkowo w lampach z tego rodzaju soczewką zastosowano ruchome źródło światła względem soczewki, co daje możliwość regulacji kąta snopa światła.

Ze względu na możliwości skupienia światła i delikatne przejścia tonalne światła postanowiłem zastosować ten rodzaj światła do fotografii produktowej. Tematem zdjęcia miał być dość trudny produkt do sfotografowania, a mianowicie zegarek z chromowaną kopertą i metalową bransoletką.
Chciałem również sprawdzić możliwości najbardziej budżetowych lamp tego rodzaju. W teście moc z każdej lamp nie przekraczała 300W. Jeśli chodzi o oświetlenie ciągłe to naprawdę niewiele.

Do fotografii zegarka użyłem:

• dwie lampy z soczewką Fresnela o mocy 150W
• jedną lampę z soczewką Fresnela z mocą 300W
• materiał dyfuzyjny (tło kartonowe białe)
• materiał dyfuzyjny (blenda transparentna)
• blenda biała
• statywy oświetleniowe pod lampy
• statywy oświetleniowe do zamocowania blend dyfuzyjnych
• statyw kolumnowy pod aparat
• sanki makro
• aparat z odpowiednim obiektywem

Przed ustawieniem setupu w studio musiałem zastanowić się, co chce uzyskać i jakie czekają mnie utrudnienia w realizacji planu.
Pierwsze wyzwanie jakie się pojawiło to niewielka moc lamp i dość jasne studio jakim dysponuje. Wiadomo, że mała moc oświetlenia setupu spowoduje wydłużenie czasu naświetlania. Ten zaś wpłynie na mieszanie się temperatury barwowej światła zastanego i lamp.
Skrócenie czasu naświetlania poprzez otwarcie przysłony obiektywu utrudni uzyskanie obrazu z dość dużą głębią ostrości. W tym przypadku ważniejszy dla mnie był czas naświetlania, dlatego zdecydowałem się na zastosowanie dość szeroko otwartej przysłony (małej głębi ostrości) i sanek nastawczych do makrofotografii. Chciałem wykonać serię zdjęć z mniejszą głębią ostrości różniących się między sobą miejscem ustawienia ostrości. Łącząc zdjęcia te w stos w postprodukcji mogłem uzyskać jedną fotografię z bardzo dużą głębią ostrości.

Jeśli chodzi o ekspozycję to zastosowałem przysłonę o wartości F9, czułość podniosłem do wartości ISO-400. Według światłomierza wbudowanego w aparat należało ustawić czas otwarcia migawki w okolicach wartości 1/8s. To dość długi czas, który nie pozwoliłby na zrobienie ostrego zdjęcia z ręki. Dlatego aparat umieściłem na stabilnym statywie kolumnowym, co rozwiązało problem z ostrością.

Pozostał problem z mieszaniem się temperatur barwowych różnych źródeł światła (zastane i sztuczne). Balans bieli w nastawach aparatu dostosowałem do żółtego światła żarówki halogenowej z lamp Fresnela. Po wykonaniu pierwszego zdjęcia zaobserwowałem niebieskie przebarwienia. Były one związane z temperaturą barwową światła zastanego zarejestrowanego na zdjęciu. Sposób jaki mi przyszedł do głowy na wyeliminowanie zafarbu było ograniczenie dostępu światła zastanego poprzez wyizolowanie produktu za pomocą blend dyfuzyjnych i czarnych flag.

Miałem już pomysł jak poradzić sobie z wyzwaniami stawianymi przez miejsce i sprzęt więc zacząłem budować setup.
Po umiejscowieniu tematu zdjęcia zauważyłem, że zegarek, który fotografowałem zbierał odbicia na swojej powierzchni z całego pomieszczenia. Wiedząc, że odbicia te popsują fotografię wykonałem dyfuzor z białego tła kartonowego z otworem na obiektyw. Dyfuzor został umieszczony pomiędzy produktem a aparatem, co spowodowało odbicie się białej powierzchni w metalicznym zegarku. Po stronie aparatu umieściłem lampy, które oświetlały zegarek świecąc poprzez materiał dyfuzyjny. Pierwszą lampę z soczewką Fresnela o mocy 300W umieściłem po lewej stronie aparatu. Jak określić gdzie dokładnie ustawić lampę? Tu zaczyna się magia światła ciągłego. Obserwując fotografowany obiekt przez wizjer aparatu poruszałem lampą szukając odpowiedniego refleksu na zegarku, następnie zamocowałem lampę na statywie w odpowiednim miejscu i doprecyzowałem blik. Tak samo ustawiłem drugą lampę o mniejszej mocy po prawej stronie aparatu.

Teraz proszę spojrzeć na dwie pierwsze fotografie porównując je z trzecią składową.

Okazuje się, że trzecia lampa, która miała być kontrą daje najwięcej światła. Ba, ta lampa z soczewką Fresnela posiada regulację mocy i skręciłem ją o 1/5 mocy.
Wniosek
Gdybym użył zamiast białego tła kartonowego jako dyfuzji, które zabiera sporo światła, tła półprzepuszczalnego Savage Translum miałbym więcej światła od przodu co zmieniłoby ekspozycję w tym setupie. Zaoszczędzone światło pozwoliłoby skrócić czas naświetlania co miałoby wpływ na mniejsze mieszanie się światła zastanego w studio.

Mała głębia ostrości nie pozwoliła na sfotografowanie obiektu ostrego od początku do końca. Dlatego pomiędzy aparat a statyw zamocowałem sanki nastawcze do fotografii makro. Ustawiłem ostrość za pomocą AF na najbliższy element zegarka. Następnie wyłączyłem AF i przesuwając minimalnie do przodu aparat za pomocą sanek nastawczych wykonywałem kolejne zdjęcia.

Wykonując kilkanaście zdjęć składowych skompletowałem materiał na jedną fotografię końcową. Po wykonaniu serii zdjęć wystarczy je teraz połączyć w programie Photoshop aby uzyskać ostrość całego produktu.

P.S. Dodatkowym problemem jaki pojawił się podczas montowania setupu były statywy oświetleniowe. Aby powiesić tło czy zamocować lampy z soczewką Fresnela niezbędne były mi statywy oświetleniowe, a dokładnie potrzebowałem ich aż osiem. Każdy z nich posiada trzy nogi które zaczynały „plątać” się ze sobą . W pewnym momencie ciężko było już ustawić oświetlenie tam gdzie się dokładnie chciało. Można ułatwić sobie pracę stosując zamiast tradycyjnych statywów oświetleniowych statywy typu C-stand. Ułatwią one budowanie planu zdjęciowego i pozwolą na ustawianie wielu statywów dosłownie obok siebie.